Planowanie HR – problem aktualny nie tylko w czasie kryzysu

Umiejętność sprawnego powiązania planów zatrudnienia i kosztów osobowych z perspektywą wyników finansowych nabrała w ostatnich tygodniach ogromnego znaczenia. Epidemia COVID-19 spowodowała „zamrożenie” części gospodarki. Większość firm odczuła efekty w postaci zauważalnego spadku obrotów lub niepewności co do perspektyw na nadchodzące miesiące. Konsekwencją była konieczność rewizji budżetów i prognoz, której istotnym elementem były zmiany planów zatrudnienia. Zespoły kadrowe i finansowe musiały poddać analizie alternatywne warianty ograniczenia kosztów osobowych, takie jak wykorzystanie pomocy publicznej, zamrożenie wakatów i awansów, rewizje wynagrodzeń czy w ostateczności redukcje etatów.

W tym kontekście w chwili, gdy (miejmy nadzieję) kulminacyjny punkt zawirowań mamy już za sobą, warto poświęcić nieco energii na przyjrzenie się procesom budżetowania i prognozowania zatrudnienia i kosztów osobowych przedsiębiorstwa. Doświadczenia zebrane w czasie kryzysu – zarówno zidentyfikowane problemy i ograniczenia, jak i silne strony obecnych procesów i narzędzi – być może przełożą się na serię działań korygujących i optymalizacyjnych, które zostaną wdrożone po ustabilizowaniu się sytuacji. Intencją niniejszego artykułu jest dostarczenie maksymalnie szerokiej i wielopłaszczyznowej perspektywy, pozwalającej na ocenę i doskonalenie planowania HR.

Planowanie HR w kontekście całości procesów planistycznych firmy

Charakterystyka procesu planowania HR

Planowanie zatrudnienia i kosztów osobowych jest jednym z kluczowych obszarów składających się na łączny budżet kosztów przedsiębiorstwa. Powszechną praktyką jest projektowanie procesów planowania HR w sposób zapewniający możliwość budżetowania na poziomie indywidualnego pracownika – rzadziej stanowiska lub etatu. Jest to niezbędne dla zachowania transparentności planów, poprawności i spójności kalkulacji planistycznych oraz możliwości późniejszego wyjaśnienia ewentualnych odchyleń. Tak odbywa się to zarówno w mniejszych firmach, jak i w dużych korporacjach, zatrudniających setki czy tysiące pracowników.

Z drugiej strony, każda firma zatrudniająca co najmniej kilkudziesięciu pracowników posiada określoną strukturę jednostek biznesowych, które są naturalnym „wspólnym mianownikiem” dla raportowania i planowania kosztów działalności. Dlatego dział HR musi umieć przełożyć budżet zatrudnienia i kosztów pracowniczych na uniwersalny język centrów kosztów lub MPK (miejsc powstawania kosztów firmy).