Mapowanie strumienia wartości (Value Stream Mapping)

Technika opracowana w firmie Toyota, zwana również „material and information flow mapping”. Jest niezwykle pomocną i skuteczną metodą we wdrażaniu koncepcji lean manufacturing. Bazuje na koncepcji strumienia wartości rozumianego jako zestaw wszystkich działań (tworzących i nietworzących wartość dodaną dla klienta) podejmowanych od chwili pojawienia się zapotrzebowania, poprzez dostawę surowców oraz ich przetworzenie w procesie produkcji, do momentu dostarczenia produktu do klienta. Podejście to pozwala skoncentrować uwagę na wszystkich aspektach podejmowanych działań związanych z danym produktem w celu ustalenia i wyeliminowania strat i przyczyn marnotrawstwa. W ten sposób unika się częstej pułapki wprowadzania usprawnień lokalnie, zatracając ich szerszy kontekst, w szczególności tracąc perspektywę klienta. Częstokroć skutki i wpływ takich lokalnych usprawnień na łańcuch wartości postrzegany z punktu widzenia klienta jest wprost przeciwny do zamierzonego. Metoda ta pozwala zwizualizować i sparametryzować sposób działania organizacji, pokazując wszystkie działania i związane z nimi informacje, począwszy od pojawienia się popytu klienta, do chwili jego zaspokojenia poprzez dostarczenie wyrobu lub usługi. Dzięki wizualizacji strumienia wartości łatwo jest zdiagnozować te elementy łańcucha wartości, które nie przynoszą wartości dodanej klientowi, stanowią zbędny balast i powinny zostać wyeliminowane. Niezwykle istotne jest tutaj uwzględnianie przepływów materiałów oraz towarzyszącej im informacji jako istotnego obszaru potencjalnych usprawnień. Prowadzi to w rezultacie do opracowania stanu docelowego przedstawiającego strumień wartości po wyeliminowaniu przyczyn marnotrawstwa.