System wczesnego ostrzegania (SWO)

Metoda służąca do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Umożliwia wczesne rozpoznanie zagrożenia i uruchomienie odpowiednich procesów naprawczych. SWO pojawił się jako odpowiedź na liczne bankructwa przedsiębiorstw w okresie wielkiego kryzysu gospodarczego (1929–1933), kiedy menedżerowie, nie dysponując odpowiednio wczesnymi informacjami o zagrożeniach, nie byli w stanie przewidzieć grożącego niebezpieczeństwa. Obecnie tylko dla „amatorów zarządzania” wizja upadłości przedsiębiorstwa często jest postrzegana jako zagrożenie lub nawet jako nieuchronne zmierzanie do bankructwa. Dla menedżerów i przedsiębiorców jest to sygnał do podjęcia działań zmierzających do polepszenia sytuacji. Dlatego też umiejętnie zarządzając ryzykiem i mierząc je za pomocą systemów wczesnego ostrzegania, mogą skutecznie przewidzieć przyszłe zdarzenia zagrażające istnieniu przedsiębiorstwa. A zatem zadaniem systemu wczesnego ostrzegania jest ujawnienie pogarszającej się sytuacji ekonomiczno-finansowej jednostki gospodarczej poprzez dostarczenie danych ekonomicznych (np. w postaci wskaźników umożliwiających podjęcie dalszych decyzji dotyczących polepszenia kondycji przedsiębiorstwa). Aby istnienie i zastosowanie SWO miało swój sens, należy pamiętać o kilku warunkach koniecznych do spełnienia. Jednym z nich jest efektywność systemu. SWO musi być sprawdzony, aby wskazywał możliwie najbardziej prawdopodobne zagrożenia. Dlatego ważne jest jego testowanie w długim okresie przy możliwie niezmiennych czynnikach otoczenia. Bardzo ważne jest również konkretne zdefiniowanie momentu upadłości jednostki gospodarczej, gdyż w różnych krajach pod wpływem różnych czynników otoczenia fakt zaistnienia upadłości może podlegać znacznym wahaniom czasowym oraz różnicom znaczeniowym. Aby zagrożona jednostka miała czas na podjęcie działań naprawczych, ujawnienie zagrożeń powinno nastąpić z pewnym wyprzedzeniem czasowym, tak aby droga do upadłości była procesem rozłożonym w czasie.