Metody oceny projektów w Excelu

Przykładem może być decyzja o uruchomieniu nowej placówki czy zakupie urządzenia. Wspólnym mianownikiem są tzw. koszty i korzyści. Ujmując temat w ten sposób, jako koszty definiujemy konieczne nakłady inwestycyjne, a jako korzyści efekt poniesienia tych nakładów w postaci dających się skwantyfikować przepływów pieniężnych.

Zarówno praktyka, jak i teoria wypracowały wiele metod oceny, które można podzielić na dwie główne grupy – metody proste i oparte na rachunku pieniądza w czasie. Ponieważ arkusz Excela nadal pozostaje wiodącym narzędziem pracy w dziedzinie finansów, poniżej przeanalizujemy możliwość wykorzystania go do obliczeń efektywności i opłacalności decyzji inwestycyjnych.

Pierwszą metodą jest prosty okres zwrotu z inwestycji. Sformułowanie „prosty” trafnie oddaje poziom skomplikowania tej metody. Po prostu dodajemy do siebie kolejne „korzyści” i sprawdzamy, w którym roku ich suma przekroczy kwotę inicjalnej inwestycji. W ujęciu analitycznym tę i pozostałe metody przedstawiono w odniesieniu do tego samego przykładu liczbowego, zakładającego inwestycję w roku „0” oraz efekty (korzyści) przez następne 10 lat. Korzyści ujmowane są jako przepływy finansowe.

Ponieważ podstawą analiz opłacalności często bywają dane księgowe, przepływy obliczono jako sumę zysku netto i amortyzacji. W praktyce warto przeprowadzić rachunek planistyczny, który szczegółowo określi przepływy (np. z wykorzystaniem metody UNIDO).

Przykład zastosowania metody prostego okresu zwrotu zaprezentowano na Rysunku 1.

W kolumnie CF (K) wprowadzono formułę umożliwiającą obliczenie skumulowanej kwoty przepływów, np. H5 = H4+F5-C5. Jak łatwo zauważyć, w roku 5 skumulowana wartość po raz pierwszy jest większa od zera, a więc wówczas następuje zwrot. Pozostaje jedynie obliczyć, w którym momencie tego roku nastąpi dokładne wyzerowanie skumulowanego przypływu. Można tu zastosować formułę warunkową (w komórce I9):

=JEŻELI(H9<0;0;B9+(F9-H9)/F9)