Szacowanie ryzyka nadużyć
Co łączy kierowcę ciężarówki „organizującego” firmowe paliwo na prywatne potrzeby i kasjerkę „pożyczającą” gotówkę z firmowego sejfu oraz menedżerów najwyższego szczebla, którzy „upiększają” sprawozdanie finansowe spółki giełdowej? Wszystkie te osoby, mimo użytych eufemizmów, popełniają nadużycia pracownicze/gospodarcze, gdyż – zgodnie z powszechnie uznawaną definicją Stowarzyszenia Biegłych ds. Przestępstw i Nadużyć Gospodarczych (The Association of Certified Fraud Examiners, ACFE) – wykorzystują stanowiska do wzbogacenia się poprzez świadome, niewłaściwe wykorzystanie majątku firmy.
Nadużycia pracownicze łączą określone cechy, które sprawiają, że organizacje ponoszą z tego tytułu znaczące straty finansowe (szacuje się, że rocznie wynoszą one około 5% obrotów1), a z drugiej strony są trudne do wykrycia:
- są to działania utajone, celowo ukrywaneprzed innymi osobami,
- naruszają obowiązki pracownika wobec firmy, choć niekoniecznie muszą stanowić przestępstwo (zgodnie z definicją kodeksową),
- mają na celu uzyskanie pośrednich lub bezpośrednich korzyści finansowych (nawet jeśli tego wprost nie widać, to w efekcie zawsze chodzi o „kasę”),
- uszczuplają majątek, przychody lub rezerwy firmy.
Okazja nie czyni złodzieja
Potocznie mówi się, że „okazja czyni złodzieja”. W przypadku nadużyć pracowniczych sama okazja nie wystarczy. Gdyby bowiem tak było, to księgowych, obdarzonych najczęściej dużym zaufaniem, mających dostęp nie tylko do środków pieniężnych firmy, ale również do dokumentów finansowych (co umożliwia zacieranie śladów), należałoby prewencyjnie aresztować, gdyż prędzej czy później z pewnością popełnią nadużycia. Dlaczego tak się nie dzieje? Ponieważ do popełnienia nadużycia potrzebne są jeszcze dwa czynniki.
Pierwszy z nich to presja, czyli obiektywna lub subiektywna potrzeba finansowa. Przykładem czynników obiektywnych może być ciężka choroba członka rodziny i konieczność zapewnienia środków na kosztowne leczenie, natomiast presją subiektywną może być chęć spełnienia oczekiwań innych, np. przez zakup dóbr luksusowych.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 83% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
