Cash pooling – aspekt księgowy i finansowy
Cash pooling to forma zarządzania płynnością finansową, stosowana głównie w ramach grup kapitałowych. Umowy tego typu wdraża się m.in. po to, aby usprawnić zarządzanie środkami pieniężnymi oraz zoptymalizować koszty, łącząc salda (rzeczywiste lub wirtualne) z wielu odrębnych rachunków bankowych. Stanowi to bez wątpienia korzystną alternatywę dla kredytów i pożyczek, ponieważ opiera się na wykorzystaniu różnic kapitałowych pomiędzy podmiotami w ramach tej samej grupy kapitałowej, co w efekcie umożliwia istotne ograniczenie kosztów finansowania działalności, jakie mogłyby powstać w przypadku konieczności korzystania z zewnętrznego kredytowania. W Polsce jest to wciąż rzadko wykorzystywana forma, która nie ma bezpośredniego umocowania w krajowych przepisach prawa i w praktyce funkcjonuje jako umowa nienazwana. Nie spełnia ona także cech pożyczki w rozumieniu prawa polskiego, ponieważ nie występuje w niej obowiązek przekazania określonej kwoty środków pieniężnych na rzecz wskazanego w umowie podmiotu. Z tego względu przy umowie cash poolingu należy odwoływać się do regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym, w myśl którego w art. 3531 czytamy, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Na czym polega cash pooling?
Cash pooling to rozwiązanie przeznaczone dla firm funkcjonujących w ramach grupy kapitałowej lub powiązanych ze sobą gospodarczo. Polega ono na wspólnym zarządzaniu płynnością finansową poprzez przekazywanie środków pieniężnych przez spółki należące do grupy na jedno wspólne konto, zarządzane przez tzw. pool leadera. Funkcję pool leadera może pełnić bank lub inny podmiot z tej samej grupy kapitałowej. Środki zgromadzone na wspólnym rachunku są wykorzystywane do uzupełniania braków na kontach niektórych spółek, przy czym niedobory są pokrywane z nadwyżek wypracowanych przez inne podmioty w grupie. W tym modelu zarówno podmiot przekazujący, jak i otrzymujący środki nie ma wiedzy, od kogo pochodzą lub do kogo ostatecznie trafią przekazane pieniądze.
Kompensacja sald w ramach cash poolingu może przyjąć jedną z dwóch form:
- Zero-balancing cashpooling – czyli fizyczne przekazywanie środków pieniężnych pomiędzy rachunkami uczestników umowy a rachunkiem głównym (wspólnym grupy). Salda dodatnie przekazywane są na rachunek główny, a salda ujemne na rachunkach poszczególnych spółek kompensowane są z rachunku głównego.
- National cash pooling – czyli wirtualne przekazywanie środków. Fizycznie środki pieniężne pozostają na poszczególnych rachunkach uczestników, dodatnie salda ulegają potrąceniu wyłącznie „na papierze”, a odsetki naliczane są od całkowitego bilansu wszystkich podmiotów umowy cash poolingu.
Ewidencja księgowa cash poolingu
W systemie cash poolingu środkami zgromadzonymi na wspólnym rachunku zarządza pool leader, który kontroluje salda rachunków bankowych uczestników, a także nalicza i rozlicza odsetki. Na tym koncie realizowane są wielostronne operacje kompensujące salda debetowe i kredytowe poszczególnych podmiotów biorących udział w systemie. Od tych sald naliczane są odsetki – podmioty z saldem kredytowym są nimi obciążane, a środki trafiają na rachunki jednostek posiadających saldo debetowe. Koszty obsługi wspólnego rachunku, w tym opłaty bankowe, ponosi pool leader, który następnie rozdziela je pomiędzy wszystkie jednostki uczestniczące w systemie.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 65% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
