Rachunek kosztów działań jako element controllingu banków
Bank jest specyficzną instytucją finansową – pośredniczącą, umożliwiającą wykorzystanie środków pieniężnych tych klientów, którzy mają nadwyżki kapitałowe przez tych klientów, którzy mają niedostatek środków kapitałowych. Prowadzi działalność polegającą na udzielaniu kredytów, przyjmowaniu depozytów oraz innych czynności wymienionych w statucie. Bank ponosi koszty związane z normalną działalnością operacyjną, a do celów zarządzania kosztami wykorzystuje rachunek kosztów.
Koszty i ich klasyfikacja w banku komercyjnym
Specyfika działalności banku determinuje występowanie charakterystycznych grup i klasyfikacji kosztów, co przedstawiono w tabeli 11.
W banku komercyjnym koszt pozyskania pieniądza zależy od źródeł pochodzenia gotówki. Zasób pieniądza może pochodzić z dwóch źródeł:
- kapitału własnego,
- kapitału obcego.
Kosztem kapitału własnego jest suma wolnej od ryzyka stopy zwrotu z papierów wartościowych oraz premii za ryzyko. Kosztem nabycia pieniądza w postaci kapitałów obcych jest płacona za nie szeroko rozumiana cena, zazwyczaj w formie oprocentowania. Do kolejnej grupy kosztów w banku należy zaliczyć te związane z funkcjonowaniem banku, takie jak (rysunek 1):
- koszty osobowe,
- koszty rzeczowe.
|
Lp. |
Klasyfikacja |
Charakterystyka/wyszczególnienie |
|
1. |
|
Materiały bezpośrednie, robocizna bezpośrednia, podatki, ubezpieczenia, koszty rozmów telefonicznych. Koszty pełne to suma kosztów stałych i zmiennych. |
|
2. |
|
Koszty produktu bankowego np. koszty wynagrodzenia kasjera bankowego. Koszty okresu to koszty finansowe, koszty wynagrodzenia prezesa zarządu. |
|
3. |
|
Koszty stałe to koszty najmu pomieszczeń, amortyzacja urządzeń. Koszty zmienne to koszty w postaci odsetek, których wielkość rośnie liniowo wraz z wielkością aktywów. Koszty mieszane to koszty inspekcji czy nadzoru. |
|
4. |
|
Koszty kontrolowane to np. koszty zużycia materiałów biurowych. Koszty niekontrolowane to koszty, na które nie można wpływać w krótkim okresie, np. koszty najmu. |
|
5. |
|
Koszty niezapadłe w bankach to koszty, które wymagają zaangażowania istniejących zasobów, np. podatki i ubezpieczenia. Koszty zapadłe to koszty, które zostały już poniesione, np. koszty nabytego wyposażenia. |
|
6. |
|
Koszty przyrostowe to np. koszty związane z zatrudnieniem dodatkowego kasjera, czy też wynajmu dodatkowej sali operacyjnej. Kosztem utraconych korzyści będzie stopa procentowa kredytów udzielonych firmom w przypadku, gdy bank udzielił kredytu osobom fizycznym, tracąc możliwość udzielenia pożyczki czy kredytu przedsiębiorstwu. |
|
7. |
|
Przykładem kosztów przypisanych jest używanie przez bank budynku, którego jest właścicielem. Bank mógłby teoretycznie taki budynek wydzierżawić osobie trzeciej, a jeżeli tego nie robi, to czynsz za ten budynek jest kosztem przypisanym. |
|
8. |
|
Koszt znaczący to koszt oczekiwany w przyszłości. |
|
9. |
|
Koszty rzeczywiste zostały poniesione. To koszty historyczne. Koszty standardowe to określony przez bank poziom kosztów, który powinien być dotrzymany. |
|
10. |
|
Koszty możliwe do uniknięcia to np. koszty obrotu czekowego. Koszty niemożliwe do uniknięcia to koszty ponoszone na Bankowy Fundusz Gwarancyjny. |
|
11. |
|
Koszty wspólne to koszty działalności i usług dzielonych między różne jednostki organizacyjne. |
|
12. |
|
Koszty obciążające wynik przeciwstawia się przychodom, obniżają zysk banku. Koszty aktywowane to koszty, których w danym okresie sprawozdawczym nie można przeciwstawić przychodom. |
|
13. |
|
Koszty uzależnione od okresu świadczenia usług bankowych. |
|
14. |
|
Koszty przeciętne to koszty całkowite podzielone przez liczbę świadczonych usług bankowych. Koszt marginalny to koszt wyprodukowania jednej jednostki świadczonych usług. |
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 65% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
