Jakość projektów w MS Excel

Zastanawialiście się kiedyś, jak rozumieć jakość w oprogramowaniu? Kilkanaście lat temu, wchodząc do pokoju, zobaczyłem moich pracowników (wcześniej moich studentów) płaczących ze śmiechu. Pokazali mi kilka komentarzy pod rozwiązaniem w Internecie, które zamieniało wartość liczby na zapis słowny. Śmiali się z kontrastu między tym, co napisali komentujący, a jakością rozwiązania. Kilkulinijkowe, niezrozumiałe wzory, trudna w zrozumieniu struktura rozwiązania. Na zajęciach nie uczyłem ich tylko MS Excel, ale również zasad budowy rozwiązań, w tym zasad czytelności rozwiązań po to, aby mogli rozumieć, co napisali, oraz zasad elastyczności, by mogli w prosty sposób modyfikować rozwiązania.

INFO_25_36.jpg

Jakością oprogramowania, jako jeden z pierwszych, zajmował się J.A. McCall. Na podstawie jego prac powstały międzynarodowe normy ISO dotyczące jakości oprogramowania (wśród nich: 9126 i 25010). Ja zajmuję się zastosowaniem arkuszy kalkulacyjnych już ponad 30 lat, a jakością rozwiązań w MS Excel kilkanaście lat. Przybliżę ten temat tutaj.

Oprogramowanie

Oprogramowanie to zapis algorytmu w języku programowania. Wzory w kolejnych komórkach, korzystające z wyników wyliczeń w poprzednich komórkach, to wynik działania algorytmu. To znaczy, że zapis wzorów w komórkach arkusza jest oprogramowaniem i również powinien podlegać ocenie jakościowej. Oczywiście ocena dotyczy nie tylko zapisu wzorów w komórkach, ale również zastosowanych struktur danych, czy użytych narzędzi: języka Visual Basic czy języka SQL.

Wszyscy używający MS Excel wiedzą, że każde rozwiązanie w arkuszu można zrobić lepiej albo gorzej. Większość osób, która się tym zajmuje, próbuje (w swoim mniemaniu) stosować lepsze, a nie gorsze rozwiązania. Jeśli tak, to proponuję postawić pytanie: jak rozpoznać, które rozwiązanie jest lepsze, a które gorsze?

Jedną z podstawowych rzeczy, którą należy ocenić, jest realizacja założonej funkcjonalności. W tym celu należy porównać funkcjonalność, jaką założył użytkownik z funkcjami realizowanymi przez rzeczywiste rozwiązanie. Jednak takie porównanie to tylko część oceny jakości rozwiązania.

Analizując temat szerzej, możemy zauważyć, że nie tylko rozwiązanie ma działać, ale również ważne jest:

  • W jaki sposób rozwiązanie działa?
  • Czy wynik uzyskuje się w prosty sposób?
  • Czy czas działania jest akceptowalny?
  • Czy działanie rozwiązania jest zrozumiałe?
  • Czy rozwiązanie łatwo jest użytkować?

A jeśli dużo wiemy o działaniu MS Excel, to pewnie chcielibyśmy wiedzieć:

  • Czy można łatwo analizować poszczególne kroki działania/budowy rozwiązania?
  • Czy można w prosty sposób do rozwiązania wprowadzać modyfikacje?

Normy ISO dotyczące jakości oprogramowania

Takich i podobnych pytań można postawić wiele. Podobne pytania zadawali ci, którzy zajmowali się jakością oprogramowania, a ich prace były źródłem powstania norm ISO. W normach zostały wyszczególnione cechy, jakimi powinien charakteryzować się program. W normie ISO 9126 wymieniono cechy:

  • funkcjonalność (oprogramowanie powinno robić to, co było określone w wymaganiach użytkownika),
  • niezawodność (brak błędów),
  • użyteczność (łatwość korzystania z oprogramowania),
  • efektywność (akceptowalna szybkość działania),
  • pielęgnowalność (możliwość łatwej modyfikacji),
  • przenaszalność (możliwość wykorzystania oprogramowania w wielu środowiskach).

W normie 25010 dodano jeszcze cechy:

  • kompatybilność (możliwość współpracy/wymiany danych z innymi programami)

oraz

  • bezpieczeństwo (chronienie danych i algorytmu).

Jeśli oprogramowanie ma wymienione wyżej cechy, oznacza to, że utrzymana jest właściwa jakość oprogramowania.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 89% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.