Spirala śmierci kosztów stałych a rentowność produktów
Rosnąca konkurencja, z jaką mierzą się polskie przedsiębiorstwa, sprawia, że posiadane zasoby produkcyjne oraz usługowe często nie są wykorzystywane w pełnym zakresie. W rezultacie wiele przedsiębiorstw ponosi koszty niewykorzystanych zasobów. Brak kompleksowej metody i technicznych możliwości systemowego wyodrębniania tych kosztów w rachunkach kosztów przedsiębiorstw może skutkować „spiralą śmierci kosztów stałych”.
Celem niniejszego artykułu jest nakreślenie problemu wyodrębniania kosztów niewykorzystanych zasobów z punktu widzenia zarówno zarządzających przedsiębiorstwami, jak i obowiązku wynikającego z ustawy o rachunkowości. Zaprezentowano tu również wykorzystanie założeń zasobowo-procesowego rachunku kosztów (ZPRK) dotyczących wyodrębniania kosztów niewykorzystanych zasobów oraz zasad wynikowego prezentowania tej informacji na poziomie grup produktowych oraz przedsiębiorstwa.
Spirala śmierci kosztów stałych
Rozliczanie kosztów niewykorzystanych zasobów na wytwarzane produkty lub realizowane projekty czy usługi może grozić wystąpieniem zjawiska tzw. spirali śmierci kosztów stałych1. Polega to na tym, że wytworzone produkty lub projekty czy usługi zrealizowane w danym okresie rozliczeniowym obciążane są kosztem niewykorzystanych zasobów i na podstawie tak skalkulowanego kosztu ustala się zawyżone ceny sprzedaży produktów. Z tytułu wysokiej ceny klienci ograniczają zakupy danego produktu lub usługi, co skutkuje zmniejszeniem skali produkcji i świadczenia usług. W kolejnym okresie na coraz mniejszą wielkość produkcji lub skalę świadczonych usług ponownie rozliczane są coraz większe koszty niewykorzystanych zasobów, co jeszcze bardziej podnosi koszt produktu/usługi. Jeżeli przedsiębiorstwo dalej będzie podnosić ceny, to łatwo wyobrazić sobie koniec.
Spirala śmierci kosztów stałych może wystąpić również w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo zaprzestanie sprzedaży jednej z grup produktowych, a pozostające po tej decyzji koszty stałe obciążą pozostałe grupy produktowe, co ponownie może skutkować nieuzasadnionym podnoszeniem cen sprzedaży pozostałych w ofercie produktów i wywołaniem efektu spirali śmierci.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 89% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
