NDA i LOI – forma, treść oraz odpowiedzialność za naruszenie umów

Transakcje dotyczące fuzji i przejęć ze względu na swój złożony charakter obejmują szereg czynności podejmowanych przez strony. Można wyróżnić kilka ich etapów, których przejście wyznaczają: podpisanie listu intencyjnego, przeprowadzenie badania prawnego (due diligence), zawarcie umowy przedwstępnej czy prowadzenie dalszych negocjacji i wreszcie zawarcie umowy przyrzeczonej (ostatecznej), która realizuje założone cele transakcji.

Ze względu na wagę tego typu przedsięwzięć niezbędne jest zachowanie pewnych reguł, które pozwolą na bezproblemową realizację transakcji. Na wstępnym etapie podejmowanych działań warto rozważyć sporządzenie umowy poufności czy listu intencyjnego, którym została poświęcona niniejsza publikacja.

NDA (ang. non-disclosure agreement) to umowa poufności zawierana przez strony, między którymi dochodzi do wymiany poufnych informacji. Istotą zawarcia tego typu umowy jest niedoprowadzenie do dalszego rozpowszechniania uzyskanych materiałów.

W jakich sytuacjach można skorzystać z NDA?

Umowa poufności zawierana jest w przypadku wykorzystywania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Jej zawarcie proponowane jest już w początkowej fazie współpracy między przedsiębiorcami.

Stronami umowy poufności mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne.

Co do formy umowy poufności, nie jest konieczne, by była to oddzielna umowa. Dopuszcza się również uwzględnienie jej istoty jako klauzuli w projektowanym lub istniejącym już kontrakcie.

Przedmiotem umowy poufności jest udostępnienie innym podmiotom informacji niejawnych wchodzących w zakres tajemnicy przedsiębiorstwa i zagwarantowanie w związku z tym określonych standardów ochrony tych informacji.

Zgodnie z art. 11 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje mające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

W treści NDA należy precyzyjnie wskazać dane, które mają być zachowane w poufności. Nie wystarczy jedynie ogólne zastrzeżenie o tajemnicy przedsiębiorstwa. Wskazuje się, że warto w umowie wymienić rodzaje informacji, które uznajemy za tajemnicę przedsiębiorstwa. Jednakże umowa taka może objąć ochroną również takie informacje, które nie wchodzą w zakres tajemnicy przedsiębiorstwa.

Jako przykład zostanie poniżej przedstawione brzmienie wzorcowego fragmentu klauzuli o zachowaniu poufności, który zawiera określenie ram zobowiązania:

„Strony zobowiązują się:

  1. zachować w ścisłej tajemnicy wszelkie informacje techniczne, w tym mapy, schematy, rysunki, a także informacje finansowe, prawne i organizacyjne dotyczące drugiej Strony niniejszej umowy [...];
  2. wykorzystywać informacje, o których mowa w lit. a) powyżej jedynie w celach określonych ustaleniami dokonanymi przez Strony w związku z prowadzoną współpracą;
  3. podjąć wszelkie niezbędne kroki dla zapewnienia tego, aby żadna z osób otrzymujących informacje, o których mowa w lit. a), nie ujawniła tych informacji, ani ich źródła, zarówno w całości, jak i w części, stronom trzecim bez uzyskania uprzedniego wyraźnego upoważnienia na piśmie od Strony [...]”.

Wraz z zawarciem umowy poufności każda ze stron jest zobowiązana do zachowania w tajemnicy wszystkich uzyskanych od drugiej strony poufnych informacji. Oznacza to, że ma ona charakter dwustronnie zobowiązujący – na każdej ze stron ciążą określone obowiązki wynikające z faktu jej zawarcia.

Każda umowa poufności powinna być jak najbardziej precyzyjna i w sposób konkretny odnosić się do danego stanu faktycznego. Nie ma bowiem jednej uniwersalnej umowy o zachowaniu poufności. Swoim zakresem obejmować powinna wszystkie informacje objęte zakazem rozpowszechniania, a także zakres czasowy obowiązywania tego obowiązku. Co ważne, przedmiotem tej umowy mogą być wyłącznie informacje, które mają lub mogą mieć jakąkolwiek wartość majątkową.

Wskazać należy, że samo zobowiązanie jakiegoś podmiotu do zachowania poufności, wystarczające do prawnego zabezpieczenia tajemnicy, może nie wywołać oczekiwanych skutków w praktyce. Dlatego warte rozważenia wydaje się opisanie sposobów zabezpieczania tego typu informacji, a także wskazanie technik, z których skorzystać może strona umowy, by skuteczniej chronić dane.

Swoim zakresem umowa poufności nie obejmuje informacji ogólnodostępnych czy powszechnie znanych.

Do jakiego momentu trwa obowiązek zachowania informacji w poufności? Danych takich nie można wyjawić tak długo, jak informacja jest poufna i ma wartość gospodarczą. Oznacza to, że obowiązek ten może być nieograniczony. Z prawnego punktu widzenia zaleca się jednak wskazanie konkretnego okresu obowiązywania umowy poufności, tak aby uniknąć sytuacji, w której umowa zawarta jest na czas nieokreślony. Ze względu na niedopuszczalność zawierania na gruncie prawa polskiego tzw. umów wieczystych (obowiązujących na zawsze, tj. bez ograniczenia czasowego), umowa zawarta na czas nieokreślony mogłaby zostać wypowiedziana przez którąkolwiek ze stron, niwecząc tym samym cel zawartej umowy.

Brak zawarcia umowy poufności a stopień zabezpieczenia interesów

W sytuacji, w której nie zawrzemy umowy poufności, odpowiedzialność od strony, która bezprawnie wykorzystała lub ujawniła przekazane dane, może być dochodzona wyłącznie na podstawie art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji lub art. 415 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, kto wyrządza drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. W myśl wskazanego powyżej art. 18 ustawy, w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został naruszony, może żądać: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych, zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony. Oznacza to, że przedsiębiorca dochodzący roszczeń na podstawie wyżej wymienionych przepisów musi udowodnić wszystkie przesłanki odpowiedzialności. Ponadto, jeśli żąda naprawienia szkody, to musi udowodnić jej wysokość.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 58% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.