Tworzenie i rozwiązywanie odpisów aktualizujących

Należności w księgach rachunkowych powinny podlegać okresowej ocenie realności ich uzyskania. Może się bowiem zdarzyć, iż część należności z różnych powodów może być trudna do odzyskania. Wówczas jednostka powinna zaktualizować ich wartość.

CIRZ_6_2021_26.jpg

Obowiązek tworzenia odpisów

Tworzenie odpisów aktualizujących należności jest ściśle związana z rachunkowością przedsiębiorstw, które na co dzień dokonują transakcji z innymi podmiotami. W myśl art. 28 ust. 1 ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, dalej uor) jednostka zobligowana jest do wykazania w sprawozdaniu finansowym należności według kwoty wymaganej zapłaty, jednak z zachowaniem zasady ostrożności, zaś należności te spółka powinna wyceniać nie rzadziej niż na dzień bilansowy.

W celu zachowania nadrzędnych zasad rachunkowości, jakimi są zasada ostrożności oraz zasada przedstawienia rzetelnego i prawdziwego obrazu jednostki, prawo bilansowe nakłada obowiązek tworzenia odpisów aktualizujących należności. Taki zapis ma na celu doprowadzenie należności do poziomu najbardziej wiarygodnego, a zatem w przypadku pojawienia się przesłanek, iż posiadana należność może być niemożliwa bądź ciężka do wyegzekwowania. W takiej sytuacji jednostka powinna wykazać w bilansie jej wartość, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa utraty przyszłych korzyści ekonomicznych. W ten sposób tworzony jest odpis aktualizujący należności, który pomniejsza ich wartość w bilansie.

Do wyceny należności na dzień bilansowy analizie podlegają:

czas zalegania z zapłatą,

wyniki z przekazanych wezwań do zapłaty,

wszelka korespondencja prowadzona z dłużnikiem w celu ściągnięcia należności,

posiadane dokumenty, np. postanowienia sądu o postawieniu w stan upadłości lub likwidacji, dokumenty potwierdzające przebieg procesu windykacyjnego i egzekucyjnego, decyzje o umorzeniu itd.

Zgodnie z art. 35b. ust. 1. uor wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:

należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym;

należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności;

należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności;

należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania;

należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 64% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.