Zarządzanie kosztami w logistyce
Logistyka to proces zarządzania sprawnym i efektywnym przepływem materiałów, surowców, wyrobów gotowych oraz informacji od miejsca ich pochodzenia do punktu konsumpcji. Logistyka to również relacje między procesami logistycznymi a otoczeniem, w tym środowiskiem przyrodniczym. Współcześnie ze względu na rosnące znaczenie logistyki oraz jej korelacje z koncepcją zrównoważonego rozwoju, przedsiębiorstwa muszą odpowiednio zarządzać kosztami swojej działalności. Nie bez znaczenia są tu współczesne kryzysy i szoki ekonomiczne wywołane pandemią Covid-19 i wojną w Ukrainie.
Koszty logistyki to wyrażone w pieniądzu zużycie pracy żywej, środków i przedmiotów pracy. To wydatki finansowe oraz inne ujemne skutki zdarzeń nadzwyczajnych, które są powodowane przepływem dóbr materiałowych w przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami, a także utrzymanie zapasów.
Współcześnie zwraca się uwagę, że istotne dla rachunku kosztów są następujące zagadnienia:
( 1 ) cel prowadzenia rachunku kosztów, dostarczanie decydentom informacji do oceny sytuacji i kierowania przedsiębiorstwem,
( 2 ) procesy gospodarcze (zaopatrzenie, produkcja, zbyt, zarządzanie) i związane z nimi koszty jako przedmiot rachunku kosztów,
( 3 ) przedsiębiorstwo, jednostka gospodarcza jako podmiot rachunku kosztów,
( 4 ) ujmowanie (pomiar, dokumentacja i wycena, ujawnianie oraz raportowanie), grupowanie i interpretowanie jako sposoby działania oraz metody odzwierciedlenia procesu przebiegu produkcji i narastania kosztów,
( 5 ) okresowa prezentacja i interpretacja kosztowych aspektów zdarzeń,
( 6 ) operowanie, obok miernika pieniężnego, również jednostkami naturalnymi.
Koszty logistyki powinny obejmować:
→ planowane koszty logistyki (transportu dostaw, wytworzenia, utrzymania i starzenia się zapasów, gospodarki magazynowo-transportowej, oprocentowania kredytów, informacji itp.),
→ koszty logistyki ponadplanowe i pozaplanowe, np. utrzymania nadmiernych zapasów i kredytów (magazynowania, obsługi, oprocentowania środków i kredytów), koszty niewłaściwego transportu (nieekonomicznych partii, naruszania geografii dostaw) itp.,
→ straty spowodowane wadliwą gospodarką materiałową, np. przestoje z braku materiału, braki produkcyjne zawinione niewłaściwym materiałem i kary za niewłaściwe dostawy.
Koszty logistyki z punktu widzenia czynników je generujących to głównie koszty: zapasów, infrastruktury, personelu, transportu – w dystrybucji głównej (do magazynów regionalnych) i w dystrybucji końcowej (do klientów końcowych). Ogólny podział kosztów logistyki zaprezentowano na rysunku 1.
Koszty logistyczne powstają w następujących fazach produkcji:
( 1 ) pozyskiwanie materiałów, półproduktów i innych produktów od dostawców,
( 2 ) magazynowanie materiałów i odpadów technologicznych,
( 3 ) transport zewnętrzny i wewnątrzzakładowy,
( 4 ) planowanie produkcji, określające intensywność przepływu materiałów przez sferę produkcji,
( 5 ) magazynowanie półproduktów,
( 6 ) magazynowanie wyrobów gotowych,
( 7 ) przekazywanie wyrobów gotowych odbiorcom.
Na całkowite oraz globalne koszty logistyki składają się różne kategorie kosztów, które powinny być wyodrębniane w systemach rachunkowości przedsiębiorstw. Poniżej przedstawiono formuły określające całkowite koszty logistyki (wzór 1) oraz globalne koszty logistyki (wzór 2).
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 68% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
