Wigilia pracownicza w kosztach uzyskania przychodu

Co do zasady, właściwie udokumentowane wydatki na dany rodzaj „imprezy” pracowniczej stanowią koszty uzyskania przychodów, jednak powinien z nich wynikać jasno określony cel. Bardzo częstą „tradycją firmową” jest również organizowanie integracji pracowniczych swojego zespołu. Przez wiele lat koszty te budziły wiele kontrowersji odnośnie kwalifikacji jako koszt podatkowy, a organy podatkowe w latach ubiegłych prezentowały różne podejścia w tej kwestii.

Koszty uzyskania przychodu

O możliwości obciążenia podatkowych kosztów uzyskania przychodów wydatkami ponoszonymi przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) decydują przepisy art. 15 i 16 ww. ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów, które nie zostały wymienione w katalogu kosztów niepodlegających kosztom uzyskania przychodu, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, pod warunkiem, że podatnik udowodni ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, do którego ustawodawca odnosi się w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Z powyższych przepisów wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy. Aby określony wydatek mógł zostać przez spółkę zakwalifikowany jako koszt podatkowy, między poniesionym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Innymi słowy, że poniesienie danego kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu.

Poprzez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Należy również pamiętać, aby dany wydatek można uznać za koszt uzyskania przychodów, nie jest konieczne w każdym z przypadków wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Zaznaczmy, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów w sposób taki, aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Zatem jak widzimy, przepisy te nie są zbyt precyzyjnie sformułowane i mają charakter ogólny, co jest powodem pojawiających się kontrowersji na przestrzeni lat w kwestii kwalifikacji kosztów podatkowych.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów. Zatem odwołując się do definicji zawartych w słowniku języka polskiego PWN:

→ „celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

→ „zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

→ „zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.