Sporządzanie rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią. Część II – Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Pierwsza część rachunku przepływów pieniężnych (RPP) to grupa A, czyli „Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej”. Obejmuje ona przede wszystkim przepływy pieniężne dotyczące działalności operacyjnej, działalności statutowej, a więc podstawowej działalności jednostki, tej, do której prowadzenia jednostka została powołana, jak również inne rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej w rachunku przepływów pieniężnych. Wzór rachunku przepływów pieniężnych zawiera załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości (dalej UOR) – Zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji1. Szczegółowe zasady sporządzenia RPP określa Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 Rachunek przepływów pieniężnych2, dalej KSR.

Część A RPP zawiera zysk (stratę) netto oraz dziesięć korekt. Korekty mają za zadanie doprowadzić memoriałowy zysk/stratę netto ze wszystkich rodzajów działalności (z działalności podstawowej i pozostałej operacyjnej, finansowej i obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego) do:
- Wyniku „kasowego”
- Przepływów pieniężnych netto tylko na działalności operacyjnej
W pozycji 2.Korekty razem prezentuje się sumę wszystkich dziesięciu korekt.
Pierwszą pozycję części A RPP stanowi I. Zysk (strata) netto.
Zysk (strata) netto:
- Jest to wynik memoriałowy (nie kasowy).
- Inaczej jest nazywany „wynikiem księgowym”.
- Jest zyskiem/stratą netto wykazanym w sprawozdaniu rachunek zysków i strat.
- Jest sumą wyników z działalności podstawowej operacyjnej, pozostałej operacyjnej, finansowej oraz uwzględnia obciążenie wyniku podatkiem dochodowym i innymi obowiązkowymi obciążeniami wyniku finansowego.
Drugą pozycją części A RPP są „II Korekty razem”.
Korekty dotyczą:
- Wyłączenia pozycji niepieniężnych (przede wszystkim amortyzacji, która jest kosztem tylko zarachowanym).
- Wyłączenia z działalności operacyjnej korekt i przeniesienia ich do części B i C RPP, czyli do działalności inwestycyjnej i finansowej (np. wynik na działalności inwestycyjnej, odsetki).
- Doprowadzenia pozycji memoriałowych do „kasowych” poprzez uwzględnienie zmian stanu pozycji aktywów i pasywów (zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych, zobowiązań związanych z działalnością operacyjną).
Sposób liczenia: zmiana = BZ - BO
Aktywa wzrost z „-”, spadek z „+”
Pasywa wzrost z „+”, spadek z „-”
Korekty przykład 1 (aktywa wzrost):
Zapasy BO 1000 BZ 1500
Zmiana = BZ – BO = 1500 – 1000 = 500
Stan zapasów wzrósł o 500.
Oznacza to, że zakupiono i wydano dodatkowo 500 na ich zakup. Z punktu widzenia RPP z tego powodu środków pieniężnych stało się mniej.
Prezentujemy w RPP ze znakiem „-”
Korekty przykład 2 (należności spadek):
Należności BO 3000 BZ 2000
Zmiana = BZ – BO = 2000 – 3000 = (-)1000
Stan należności spadł o 1000.
Oznacza to, że kontrahenci spłacili należności i na rachunek bankowy firmy wpłynęło z tego tytułu 1000. Z punktu widzenia RPP z tego powodu środków pieniężnych stało się więcej.
Prezentujemy w RPP ze znakiem „+”
Korekty przykład 3 (pasywa wzrost):
Zobowiązania krótkoterminowe bez kredytów i pożyczek BO 2500 BZ 3700
Zmiana = BZ – BO = 3700 – 2500 = 1200
Stan zobowiązań wzrósł o 1200.
Oznacza to, że zaciągnięto więcej zobowiązań (kredyt kupiecki) o kwotę 1200. Na przykład dyrektor finansowy w wyniku negocjacji wydłużył terminy płatności, w związku z wzrostem rozmiarów działalności wzrosły zakupy surowców i proporcjonalnie wzrosły zobowiązania z tytułu dostaw i usług.
Z punktu widzenia RPP z tego powodu środków pieniężnych stało się więcej.
Prezentujemy w RPP ze znakiem „+”
Korekty przykład 4 (pasywa spadek):
Rezerwy na zobowiązania BO 5000 BZ 1100
Zmiana = BZ – BO = 1100 – 5000 = (-)3 900
Stan rezerw spadł o 3 900.
Oznacza to, że stan rezerw na zobowiązania się obniżył np. z powodu wykorzystania utworzonych rezerw na sprawy sądowe, naprawy gwarancyjne. Utworzenie rezerwy jest kosztem „zarachowanym”. Rezerwa ma charakter zobowiązaniowy. Rezerwa zmniejsza się wskutek jej wykorzystania w sytuacji, kiedy wystąpią zdarzenia, na które rezerwa została utworzona. W naszym przykładzie w związku z rozstrzygniętą sprawą sądową jednostka musiała wypłacić 3900. Z punktu widzenia RPP z tego powodu środków pieniężnych stało się mniej.
Prezentujemy w RPP ze znakiem „-”.
Korekta 1. Amortyzacja
Pozycja korekt – amortyzacja – jest wykazywana ze znakiem plus. Koryguje ona (zwiększa) przepływy z działalności operacyjnej, ponieważ amortyzacja stanowi koszt niepieniężny, jest kosztem tylko księgowym, zarachowanym, nie będący wydatkiem środków finansowych. Z wydatkiem pieniężnym jednostka miała do czynienia w momencie zapłaty za zakup nabywanego składnika aktywów trwałych, a nie w momencie dokonywania księgowania odpisu amortyzacyjnego. Zapłatę za zakupy środków trwałych i WNIP ujmuje się w RPP w działalności inwestycyjnej w momencie poniesienia wydatku.
Pozycja ta obejmuje amortyzację środków trwałych, WNIP, a także inwestycji w nieruchomości oraz inwestycji w WNIP.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 69% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.