System firmowych celów i mierniki ich realizacji

Dla przedsiębiorstw najważniejszym celem umożliwiającym przetrwanie na rynku jest niewątpliwie maksymalizacja zysków. Jednak celów jest zdecydowanie więcej, dąży się do osiągnięcia jednocześnie wielu celów tworzących tzw. wiązkę celów. Jakie są najważniejsze cele, do których powinno się dążyć? Jakie wskaźniki wybrać do pomiaru stopnia ich realizacji?

CiRZ_3_2019_43.jpg

W potocznym rozumieniu pojęcie „celu” oznacza zamierzenie, coś, co ma być osiągnięte w przyszłości. Cel wyraża sens istnienia człowieka, przedsiębiorstwa, dowolnego systemu społecznego. Natomiast z analitycznego punktu widzenia i w odniesieniu do zinstytucjonalizowanych form organizacyjnych, cel stanowi formalnie ustalone i przewidywane przedsięwzięcie, wynikające z potrzeb własnych systemu (przedsiębiorstwa) oraz z otoczenia, w którym ono funkcjonuje.

Cele wyrażają określone potrzeby, a równocześnie są ich konkretyzacją. Cele są opisywane przez zespół własności technicznych, ekonomiczno-produkcyjnych i użytkowych danego przedsięwzięcia wraz z odpowiadającymi im miernikami ilościowymi i jakościowymi (Stabryła 2000, s. 41).

Cel oznacza określony przedmiotowo i podmiotowo, przyszły, pożądany stan lub rezultat działania organizacji, możliwy (przewidziany) do osiągnięcia w terminie lub okresie mieszczącym się w przedziale czasu, objętym wieloletnim lub krótkookresowym planem działania. Każda organizacja dąży do osiągnięcia jednocześnie wielu celów tworzących tzw. wiązkę celów.

Nie tylko maksymalizacja zysku

Dla organizacji gospodarczych, takich jak funkcjonujące na rynku przedsiębiorstwo, najważniejszym celem umożliwiającym przetrwanie jest maksymalizacja zysku (Peszko 1997, s. 41–43). Cele organizacyjne to stany, które przedsiębiorstwo zamierza osiągnąć w określonym przedziale czasu. Cele wytyczają szerokie zamierzenia firmy i określone zadania, które wzmacniają jej zdolność przetrwania i ukierunkowują działania wszystkich członków. Traktując cel jako kamień milowy i punkt kontrolny w przyszłości, można powiedzieć, że wskazuje on drogę w kierunku urzeczywistniania wizji i służy jako punkt odniesienia podczas oceny wyniku podejmowanych działań. Osiągnięcie celów przez jednostkę pozwala jej zrealizować wizję (Prussak 2003, s. 73). Wśród celów przedsiębiorstwa można wymienić (Lendzion, Stankiewicz-Mróz 2005, s. 67):

  • misję (określenie, w jaki sposób organizacja chce służyć społeczeństwu),
  • cele kierunkowe pierwszego stopnia (stany, do których dąży organizacja jako całość),
  • cele kierunkowe drugiego stopnia (stany, do których dążą poszczególne części organizacji),
  • cele konkretne (formalnie określone zadania, które powinny być osiągnięte w wyznaczonym czasie).

Według innych autorów (Strużycki 2004, s. 108; Griffin 1996, s. 214; Griffin 2013, s. 178), wśród celów przedsiębiorstwa, adekwatnych do szczebli decyzyjnych, wyróżnia się:

  • podstawowy cel organizacji (misja),
  • cele strategiczne (ustalone na najwyższym szczeblu dla najwyższego kierownictwa organizacji),
  • cele taktyczne (ustalone na średnim szczeblu dla kierownictwa średniego szczebla organizacji),
  • cele operacyjne (ustalone na najniższym szczeblu dla kierownictwa niższego szczebla organizacji).

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 70% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.