Ustalenie zmiany stanu produktu i przeksięgowania dokonywane na koniec roku
Jednostki gospodarcze zaliczają do kosztów według rodzaju wydatki, które zostały poniesione w danym okresie. Nie są one równoznaczne z kosztem własnym sprzedaży. Część z nich ma związek z przychodami danego okresu, ale część dotyczy wyprodukowanych i złożonych w magazynie wyrobów gotowych, produkcji w toku itp., jak również część wynika z rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych. Aby więc zapewnić kosztom współmierność do przychodów, w pozycji „Zmiana stanu produktów” następuje ich zrównanie z przychodami.
Zmianę stanu produktów ustala się poprzez porównanie stanu początkowego i końcowego kont: rozliczenia międzyokresowe kosztów (czynne i bierne) oraz zapasy.
Zmiana stanu produktów
Zmiana stanu produktów, w rachunku zysków i strat (RZiS) sporządzanym metodą porównawczą, jest prezentowana w przychodach netto ze sprzedaży i zrównanych z nimi. Zmiana stanu produktów koryguje koszty, doprowadzając ich wielkość do wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych w danym roku obrotowym na sprzedaną produkcję.
Saldo Wn konta 490 „Rozliczenie kosztów” oznacza zmniejszenie stanu produktów, a saldo Ma – zwiększenie.
Saldo konta 490 na koniec roku obrotowego przenosi się na wynik finansowy zapisem:
Wn/Ma konto 860 „Wynik finansowy”,
Ma/Wn konto 490 „Rozliczenie kosztów”.
Zmiana stanu produktów jest związana z funkcjonowaniem tzw. zamkniętego kręgu kosztów.
W danym roku obrotowym wylicza się ją, porównując stany kont na początek i na koniec roku obrotowego (tabela 1).
Prawidłowość wyliczenia stanu produktów sprawdza się także, porównując sumę kosztów sprzedanych produktów, kosztów zarządu, kosztów sprzedaży i obroty wewnętrzne z sumą kosztów rodzajowych (tabela 2).
|
Tabela 2. Zmiana stanu produktów a obroty wewnętrzne według stanu na 31 grudnia 2021 r. [Źródło: Opracowanie własne] |
|
|
Konta |
Kwoty |
|
( A ) koszty sprzedanych produktów |
9 140 000 |
|
( B ) koszty zarządu |
1 920 000 |
|
( C ) koszty sprzedaży |
1 690 000 |
|
( D ) obroty wewnętrzne |
60 000 |
|
Razem (a + b + c + d) |
12 810 000 |
|
( E ) koszty rodzajowe |
12 920 000 |
|
Różnica (Razem - e) |
- 110 000 |
Podana kwota obrotów wewnętrznych jest przykładowa i jest to założenie.
W przykładzie suma kosztów rodzajowych jest wyższa od sumy kosztów sprzedanych produktów, kosztów zarządu, kosztów sprzedaży i obrotów wewnętrznych o kwotę 110 000 zł. Zatem aby w rachunku zysków i strat wyrównać wartość kosztów rodzajowych oraz wartość kosztów rzeczywiście poniesionych w danym roku obrotowym na sprzedaną produkcję, należy o kwotę 110 000 zł zwiększyć przychody. Po tej operacji koszty per saldo będą zaprezentowane w kwocie 12 810 000 zł, tj. 110 000 zł (przychody) – 12 920 000 zł (koszty rodzajowe).
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 77% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
