Due diligence jako instrument określenia ryzyk związanych z transakcją przejęcia przedsiębiorstwa – case study

Opis stanu faktycznego

Spółka nie ma też żadnych środków pieniężnych na rachunkach bankowych. Posiada tytuł prawny do dwóch nieruchomości, kilka leasingowanych samochodów, a przede wszystkim stosunkowo nową linię produkcyjną, dość rzadką na terenie Polski. Zobowiązana jest do spłaty kilku kredytów, natomiast w niedalekiej przyszłości oczekuje zwrotu udzielonej przez siebie znacznej pożyczki.

Wspólnicy P. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podjęli decyzję o sprzedaży swoich udziałów w tej spółce, a co za tym idzie – o zbyciu jej przedsiębiorstwa. W związku z tym rozpoczęli poszukiwania ewentualnego kontrahenta. Zainteresowana okazała się między innymi Z. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która dotychczas zajmowała się wyłącznie produkcją obuwia sportowego i chce rozszerzyć swoją działalność.

Przedstawiciele obu spółek po wstępnych rozmowach umówili się na spotkanie, na którym mają określić zasady prowadzenia dalszych negocjacji. Już na wstępie Z. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziła wolę przeprowadzenia procedury due dilligence z uwagi na konieczność oceny ryzyk, a przede wszystkim oszacowania wartości przedsiębiorstwa P. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Charakterystyka transakcji zbycia przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo jest zbiorem dóbr materialnych i niematerialnych, wykorzystywanych przez przedsiębiorcę w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są to w zasadzie wszystkiej jej aktywa i pasywa. Może ono zostać zbyte zarówno w całości, jak i w części, jeżeli część ta może funkcjonować niezależnie od całości. W przypadku interesującego nas tutaj podmiotu następuje to przez zbycie udziałów w spółce na rzecz nowego właściciela. Właściwie, aby mówić o zbyciu przedsiębiorstwa, wystarczy przenieść pakiet kontrolny w spółce.

Niezwykle istotne przy podejmowaniu takiej czynności jest, oczywiście, oszacowanie wartości zbywanego przedsiębiorstwa. Tutaj oczywiste jest, że zbywca będzie działał w kierunku jej zwiększenia, podczas gdy nabywca będzie próbował wykazywać, że wartość ta powinna być niższa. Podstawowym służącym do tego instrumentem jest due diligence, a więc audyt, w szczególności, ale nie tylko prawny.