Porównanie sprawozdawczości księgowej i zarządczej
Zarządzanie nierozerwalnie związane jest z procesem decyzyjnym, który polega na przetwarzaniu informacji w warianty celów i działań. Wybór wymaga znajomości kryteriów oceny poszczególnych wariantów oraz dysponowania określonym zakresem informacji pozwalających na co najmniej wystarczające rozpoznanie sytuacji decyzyjnej. Kryteria wyboru zdeterminowane są celami, do których realizacji została powołana dana organizacja. Istotną rolę w rozpoznaniu sytuacji decyzyjnej odgrywa informacja. W praktyce zarządzania często występuje rozbieżność między informacją konieczną a dostępną – to tzw. luka informacyjna. Wraz z jej pogłębianiem rosną ryzyko i niepewność, dlatego tak ważne jest ciągłe doskonalenie systemów informacyjnych przedsiębiorstw, mające na celu ograniczenie luki informacyjnej i zapewnienie decydentom dokładnych i aktualnych informacji.
W każdym przedsiębiorstwie powinny równolegle funkcjonować dwa systemy informacyjne. Jeden z nich to system finansowo-księgowy, znajdujący swój wyraz w rachunkowości finansowej, drugi to system zabezpieczający informację pozafinansową, konieczną do podejmowania racjonalnych decyzji – znajduje on odzwierciedlenie w rachunkowości zarządczej.
Zabezpieczenie informacji niezbędnej do podejmowania decyzji wymaga systematycznej ewidencji skutków zdarzeń gospodarczych związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstw. Sama ewidencja jest jednak niewystarczająca do tego, by wygenerować informację ekonomiczną, bo ta potrzebuje odpowiedniego przetworzenia danych zarejestrowanych w księgach rachunkowych. Od rachunkowości oczekuje się informacji ekonomicznej umożliwiającej jej odbiorcom formułowanie uzasadnionych opinii i racjonalnych decyzji. Spełnienie tych oczekiwań wymaga dwojakiego spojrzenia na tę informację, sprawozdawczego i menedżerskiego.
Oczekiwania związane z zabezpieczeniem informacji niezbędnej do oceny skutków finansowych zarządzania przedsiębiorstwem spełnia rachunkowość finansowa, która obejmuje przetwarzanie podstawowych danych zawartych w dowodach księgowych, polegające na ewidencji tych operacji na kontach syntetycznych i analitycznych, a następnie prezentacji rezultatów tego przetworzenia w formie sprawozdania finansowego.
Księgowość dotyczy ewidencji stanów składników majątkowych i źródeł finansowania oraz ich zmian. Prowadzona jest w sposób usystematyzowany i chronologiczny. Jej rezultatem są dane częściowo przetworzone, które podlegają dalszemu przetworzeniu w ramach pozostałych podsystemów rachunkowości finansowej. Sprawozdawczość finansowa jest rezultatem odpowiedniego przetworzenia danych zaewidencjonowanych przez księgowość. Zawiera informację, którą zainteresowany jest szeroki krąg odbiorców, poczynając od właścicieli, poprzez potencjalnych inwestorów chcących nabyć udziały danego przedsiębiorstwa, banki wspomagające przedsiębiorstwa kredytami i pożyczkami, dostawców, po urząd skarbowy, urząd statystyczny, instytucje badawcze itp. Wymienieni odbiorcy znajdują się poza przedsiębiorstwem, a zainteresowani są na ogół różnymi aspektami jego sytuacji finansowej.
Informacja ta ma spełniać oczekiwania wszystkich zainteresowanych, być dla nich zrozumiała i realizować warunek porównywalności z informacjami z poprzednich okresów sprawozdawczych i z innych przedsiębiorstw. Z tego powodu zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych podlegają standaryzacji, która oznacza stosowanie tych samych reguł i zasad sporządzania sprawozdań finansowych przez różne podmioty gospodarcze. Standardy mogą mieć zasięg krajowy lub międzynarodowy. W Polsce krajowe standardy rachunkowości zawarte są w ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (z późn. zm.). Co więcej, w kwestiach nieuregulowanych ustawą możemy poszukiwać rozwiązań w oparciu o Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) oraz Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), wydane przez RMSR. Informacje dostarczane przez rachunkowość odbiorcom zewnętrznym z otoczenia przedsiębiorstwa są zawarte głównie w obligatoryjnie sporządzanych sprawozdaniach finansowych, czyli w bilansie, sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych, rachunku zysków i strat, ale też w informacji dodatkowej.
Ponieważ ustawa o rachunkowości i standardy rachunkowości na ogół pozwalają na zastosowanie jednego spośród alternatywnych rozwiązań, podstawowym dokumentem organizacyjnym związanym z prowadzeniem ksiąg rachunkowych każdego przedsiębiorstwa jest polityka rachunkowości. Dokument określa zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych w danym przedsiębiorstwie, sposób i częstotliwość wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego, a także sposób prezentacji sprawozdań finansowych. Zasady pozostają niezmienne w ciągu roku, a gdy zmieniają się na przełomie rocznych okresów sprawozdawczych, należy wykazać ich wpływ w sprawozdaniach finansowych.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 71% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
