Uproszczenia rachunkowe dla mikro i małych przedsiębiorców

Przedsiębiorstwa mikro i małe, w stosunku do których zastosowanie znajduje prawo bilansowe, mogą korzystać od 1.01.2025 r. z licznych uproszczeń sprawozdawczych.

cropped-hand-business-person-writing-paper-office.jpg

Szczególne rozwiązania rachunkowe dla wskazanej grupy przedsiębiorców mają na celu dostosowanie krajowych przepisów do standardów unijnych (zaimplementowane do krajowego porządku prawnego ustawą z 6.12.2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r., poz. 1863) dotyczą:

  • kwalifikacji umów leasingu (leasing finansowy, operacyjny) (art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości),
  • uwzględniania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów (art. 7 ust. 2b ustawy o rachunkowości),
  • sposobu kalkulacji kosztu wytworzenia produktu (art. 28 ust. 4a ustawy o rachunkowości),
  • wyceny aktywów i pasywów według wartości godziwej i skorygowanej ceny nabycia, a także stosowania przepisów w sprawie uznawania i metod wyceny oraz ujawniania i prezentacji instrumentów finansowych (art. 28a i art. 28b ustawy o rachunkowości),
  • zasad dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych (art. 32 ust. 7 i 8 ustawy o rachunkowości),
  • ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego (art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości),
  • tworzenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w zakresie przyszłych świadczeń na rzecz pracowników (art. 39 ust. 6 i 7 ustawy o rachunkowości),
  • sprawozdawczości finansowej (art. 45 ust. 3 pkt 1, art. 46 ust. 5 pkt 4 i 5, art. 47 ust. 4 pkt 4 i 5, art. 48 ust. 3 i 4, art. 49 ust. 4-6, art. 49a, art. 49c ustawy o rachunkowości).

Definicja jednostek mikro i małych

Zgodnie z obowiązującą od 1.01.2025 r. normą art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o rachunkowości przez jednostkę mikro należy rozumieć firmę, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność lub prowadzenie ksiąg rachunkowych – w roku obrotowym, w którym rozpoczęła działalność lub prowadzenie ksiąg rachunkowych, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

  • 2 mln zł (w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego),
  • 4 mln zł (w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy),
  • 10 osób (w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty).

Z kolei jednostka mała to firma niebędąca jednostką mikro, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność lub prowadzenie ksiąg rachunkowych – w roku obrotowym, w którym rozpoczęła działalność lub prowadzenie ksiąg rachunkowych, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości (art. 3 ust. 1 pkt 1b ustawy o rachunkowości):

  • 33 mln zł (w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego),
  • 66 mln zł (w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy),
  • 50 osób (w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty).

Pamiętać przy tym trzeba, że przedsiębiorcy tracą status jednostki mikro lub małej, jeżeli dwa lata z rzędu (tj. w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy) przekroczyli co najmniej dwie z ww. trzech.

Kwalifikacja umów leasingu

Jednostki mikro i małe mogą dokonywać na gruncie prawa bilansowego kwalifikacji umów leasingowych (leasing finansowy, operacyjny) według zasad obowiązujących w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów prawa rachunkowego.

Uproszczenie to umożliwiające jednakowe traktowanie (ujednolicenie) leasingu zarówno na gruncie prawa bilansowego, jak i podatkowego jest możliwe do zastosowania pod warunkiem, że zostało uprzednio zapisane w zasadach (polityce) rachunkowości firmy oraz równocześnie nie wywiera istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Przedstawione rozwiązanie ma na celu ułatwienie rozliczania przez przedsiębiorcę i ewidencjonowania przez niego w księgach rachunkowych przychodów oraz kosztów związanych z umową leasingową.

Zasada ostrożności przy wycenie aktywów i pasywów

Jednostki mikro i małe (z wyjątkiem spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek jawnych i komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej) mogą zrezygnować z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz rezerw na znane tym przedsiębiorstwom ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Zasadę ostrożności reguluje art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się, stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności. W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:

  • zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,
  • wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne,
  • wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne,
  • rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 65% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.