Finanse behawioralne – poznaj źródła nieracjonalności zachowań inwestorów

Finanse behawioralne są jednym z najszybciej rozwijających się nurtów współczesnej ekonomii i finansów. Stanowią część dziedziny zwanej ekonomią behawioralną, która łączy w sobie wiedzę zarówno z ekonomii, jak i z psychologii. Dowiedz się, czym są finanse behawioralne oraz jakie są odstępstwa od racjonalności decyzji inwestorów.

cirz_10_44.jpg

W ramach ekonomii behawioralnej wyróżnić można dwa nurty: odrzucenie koncepcji o racjonalności ludzkich decyzji oraz analizie odstępstw od zachowania racjonalnego. Finanse behawioralne skupiają się głównie na procesach poznawczych i motywacyjno-emocjonalnych u inwestorów.

Czym są finanse behawioralne

Współczesna teoria ekonomii oparta jest na koncepcji racjonalnych wyborów dokonywanych przez konsumentów i podmioty gospodarcze. Według tej teorii człowiek podejmuje decyzje i działa racjonalnie.

Ekonomiści uściślili definicję człowieka racjonalnego, posługując się terminem homo oeconomicus (człowiek ekonomiczny). Jest to koncepcja zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie, dąży zawsze do maksymalizacji osiąganych zysków i dokonywania wyborów ze względu na wartość ekonomiczną rezultatów tych wyborów.

Już w połowie XX wieku zaczęły pojawiać się wątpliwości co do słuszności klasycznego modelu. Zauważono, że człowiek, podejmując decyzje ekonomiczne, kieruje się nie tylko rachunkiem ekonomicznym, ale na te decyzje mają wpływ czynniki psychologiczne, przez co nie zawsze są one racjonalne.

W latach siedemdziesiątych XX wieku dwaj amerykańscy psychologowie, Kahneman i Tversky, stworzyli teorię perspektywy, która tłumaczy podejmowanie przez ludzi decyzji w warunkach ryzyka. Teoria ta wyraźnie podważyła klasyczną teorię racjonalności człowieka i stała się sednem teorii finansów behawioralnych.

Trudno zdefiniować jednoznacznie czym są finanse behawioralne. Definicje tworzone przez badaczy dotyczą wielu zagadnień, jednak pewne elementy pojawiają się często. Są nimi:

aspekt psychologiczny,

problem podejmowania decyzji,

nieracjonalność uczestników rynków finansowych oraz

zagadnienia efektywności rynku.

Próbując połączyć te charakterystyczne cechy można zdefiniować finanse behawioralne jako dziedzinę współczesnych finansów, która poprzez wykorzystanie narzędzi psychologii analizuje problem podejmowania decyzji uczestników rynków finansowych, zauważając u nich pewne odstępstwa od racjonalności mogące wpływać na efektywność rynku.

W literaturze wyróżniane są dwa obszary badawcze dotyczące finansów behawioralnych. Pierwszy z nich skoncentrowany jest na analizie zachowania inwestorów, drugi zaś na analizie zachowania się rynku finansowego. W pierwszym przypadku badane są zachowania jednostek w konfrontacji z teoriami normatywnymi, czyli opisującymi prawa, jakimi powinni się kierować inwestorzy racjonalni (a nie jak rzeczywiście zachowują się jednostki). Zatem badania te dotyczą poznawczych i emocjonalnych aspektów preferencji oraz działań inwestorów. Drugi z nurtów finansów behawioralnych obejmuje empiryczną analizę anomalii występujących na rynkach finansowych.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 75% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.