Jak dokonać wyceny bilansowej aktywów i pasywów w walutach obcych?

Wycena bilansowa aktywów i pasywów w walutach obcych służy ustaleniu rzetelnego obrazu stanu majątkowego jednostki na dzień bilansowy.

C24_05_2023_17.jpg

Prawidłowa wycena poszczególnych składników aktywów i pasywów jest niezwykle istotna. Ponieważ kursy walut mogą podlegać znacznym wahaniom, wszystkie operacje wyrażone w walutach obcych należy wyceniać nie rzadziej niż na dzień bilansowy po obowiązującym na ten dzień średnim kursie NBP. Dzięki temu spółka prezentuje rzetelny obraz stanu majątkowego i finansowego, urealniając tym samym swój wynik finansowy.

Jednostki mogą wybrać jedno z dwóch podejść do rozliczania różnic kursowych. Ustawy podatkowe przewidują możliwość rozliczania ustalonych w trakcie roku obrotowego i naliczonych na dzień bilansowy różnic kursowych według dwóch metod, tj.:

podatkowej – gdzie różnice kursowe rozliczane są na podstawie przepisów ustaw podatkowych. Metodę tę mogą stosować podatnicy prowadzący księgi rachunkowe lub podatkową księgę przychodów i rozchodów,

bilansowej – gdzie różnice kursowe rozliczane są na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Metodę tę mogą stosować wyłącznie podatnicy prowadzący księgi rachunkowe.

Różnice kursowe ustalane na podstawie przepisów podatkowych

Różnice kursowe ustalane są zgodnie z art. 15a updop w przypadku osób prawnych.

W przypadku stosowania podatkowej metody rozliczania różnic kursowych dokonana na dzień bilansowy wycena podlega wystornowaniu w roku następnym. Poprzez dokonanie storna różnic kursowych stany wycenionych pozycji powracają do stanu sprzed wyceny bilansowej. Zatem w księgach rachunkowych pozostają tylko zrealizowane różnice kursowe. Wartość aktywów i pasywów np. w przypadku zapłaty zobowiązań, otrzymania należności, sprzedaży waluty itd. porównywana jest z pierwotną ich wartością, tj. z dnia powstania, a nie z wyceną z dnia bilansowego.

Przy wyborze tzw. metody podatkowej ustalania różnic kursowych w wartości początkowej środka lub wartości niematerialnej i prawnej powinny być uwzględnione zrealizowane różnice kursowe.

Gdy zapłata związana z nabyciem lub wytworzeniem składnika majątku trwałego lub spłata kredytu (pożyczki) zaciągniętego w tym celu jest dokonywana po dniu oddania składnika majątku do używania, wówczas różnice kursowe nie korygują ceny nabycia lub kosztu wytworzenia. W takim przypadku różnice kursowe dodatnie zwiększają przychody, a ujemne – koszty uzyskania przychodów.

W myśl zapisów podatkowych różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między ww. wartościami.

Różnice kursowe ustalane na podstawie ustawy o rachunkowości

Przyjęcie przez jednostkę metody rachunkowej rozliczania różnic kursowych oznacza, że różnice kursowe z wyceny bilansowej będą uwzględniane w przychodach i kosztach podatkowych.

W myśl zapisów ustaw podatkowych (art. 14b ust. 3 updof oraz art. 9b ust. 2 updop) podatnicy, którzy wybiorą metodę rachunkową rozliczania różnic kursowych, zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych.

Wycena ta dla celów podatkowych powinna być dokonywana na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo tylko na ostatni dzień roku podatkowego, z tym że wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być zmieniony.

Jednostki, które dla celów podatkowych ustalają różnice kursowe według zasad wynikających z ustawy o rachunkowości, powinny korygować cenę nabycia lub koszt wytworzenia także o niezrealizowane różnice kursowe, czyli m.in. o różnice kursowe od niezapłaconych zobowiązań, naliczone na dzień oddania środka trwałego do używania.

W przypadku wyboru metody rachunkowej podatnicy:

mają obowiązek stosować tę metodę przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda,

w okresie stosowania tej metody mają obowiązek poddania badaniu przez biegłego rewidenta sprawozdania finansowego,

informują o wyborze tej metody w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym rozpoczęli jej stosowanie.

O rezygnacji ze stosowania metody bilansowej podatnicy informują w zeznaniu podatkowym składanym za ostatni rok podatkowy, w którym stosowali tę metodę.

Kiedy stornować różnice kursowe z wyceny bilansowej?

Korekta różnic memoriałowych może nastąpić na trzy sposoby:

( 1 ) Pod datą 1 stycznia roku następnego.

( 2 ) W dniu faktycznej zapłaty należności lub zobowiązania.

( 3 ) Można nie stornować różnic z wyceny bilansowej. Wtedy w księgach rachunkowych roku bieżącego ujmuje się różnicę między różnicami kursowymi z wyceny bilansowej a różnicami powstałymi w dniu zapłaty.

Wybraną metodę rozliczania różnic kursowych należy opisać w polityce rachunkowości.

Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa (<) od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia – zastosowanie do faktur sprzedaży;

poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa (>) od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia – zastosowanie do faktur zakupu;

otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa (<) od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni – zastosowanie do różnic kursowych ustalanych od własnych środków pieniężnych na rachunku walutowym;

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa (<) od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni – zastosowanie do kredytów (pożyczek) udzielonych;

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa (>) od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni – zastosowanie do kredytów (pożyczek) otrzymanych.

Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa (>) od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia – zastosowanie do faktur sprzedaży;

poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa (<) od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia – zastosowanie do faktur zakupu;

otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa (>) od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni – zastosowanie do różnic kursowych ustalanych od własnych środków pieniężnych na rachunku walutowym;

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa (>) od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni – zastosowanie do kredytów (pożyczek) udzielonych;

kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa (<) od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni – zastosowanie do kredytów (pożyczek) otrzymanych.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 61% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.