Rozrachunki z kontrahentami
W obrocie profesjonalnym bardzo rzadko zdarza się tak, że moment realizacji umowy, która dotyczy sprzedaży lub zakupu towaru czy usługi pokrywa się z momentem uregulowania płatności, w związku z czym powstaje rozrachunek. Rozrachunkami można nazwać ogół należności i zobowiązań danej jednostki. Jakie są najważniejsze zasady i regulacje w zakresie ich rozliczania? Prezentujemy przegląd możliwości w tym zakresie.
Powstałe w wyniku transakcji gospodarczych rozrachunki charakteryzują się tym, że zarówno dłużnik, jak i wierzyciel są precyzyjnie określeni, również kwota wynikająca z umowy transakcji, która jest przedmiotem rozrachunku – jest znana i została zaakceptowana przez obie strony transakcji. Ponadto termin uregulowania zapłaty rozrachunków jest precyzyjnie określony, gdyż wynika on z obecnie obowiązujących przepisów prawnych czy postanowień zawartych pomiędzy stronami danej transakcji w formie umowy (np. rozrachunki publicznoprawne, do których to zaliczamy np. obowiązkowe płatności podatków, gdzie terminy ich płatności wynikają z przepisów prawa podatkowego). Należy również wspomnieć, że mimo wcześniej ustalonych szczegółów – częstymi sytuacjami są rozrachunki sporne, które z różnych powodów pozostają nieuregulowane i często nie nadają się do wyegzekwowania, w związku z czym należy je odpowiednio ująć w bilansie jednostki.
Podstawą ujęcia rozrachunków z dostawcami i odbiorcami w ewidencji księgowej są głównie faktury. Co do zasady, ewidencja księgowa związana z należnościami i zobowiązaniami prowadzona jest na koncie 201 „Rozrachunki z dostawcami” oraz 202 „Rozrachunki z odbiorcami” – w wartości wymaganej (dla należności) oraz wymagającej (dla zobowiązań) zapłaty.
Oznacza to, że rozrachunki ujmuje się w księgach rachunkowych:
- w walucie polskiej,
- w kwotach wynikających z dokumentów (faktur czy not księgowych),
- w wysokości ustalonej w chwili powstania.
Ujęcie rozrachunków w księgach rachunkowych powinno nastąpić w dniu ich powstania. Rozrachunek widnieje w księgach jednostki do dnia jego wygaśnięcia, które następuje w momencie spłaty, umorzenia albo odpisania (w przypadku przedawnienia albo w przypadku oddalenia w postępowaniu sądowym lub egzekucyjnym).
W zasadzie do ewidencji księgowej wszelkiego rodzaju rozrachunków służą konta należące do zespołu 2, które co do zasady można podzielić na cztery podstawowe grupy:
- Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami,
- Rozrachunki publicznoprawne,
- Rozrachunki z pracownikami,
- Pozostałe rozrachunki.
Na kontach należących do zespołu 2 ewidencjonowane są wszelkiego rodzaju należności i zobowiązania, zarówno krajowe, jak i zagraniczne. Ujmuje się na nich roszczenia oraz rozliczenia jednostki dotyczące podstawowej działalności gospodarczej, a także działalności socjalnej, postępowania upadłościowego czy też inne wynikające z odpisów aktualizujących należności i rozrachunków z urzędami skarbowymi.
Kluczowym jest, aby zasady dotyczące dokonywania rozliczeń na kontach rozrachunków znalazły swoje odzwierciedlenie w przyjętej przez jednostkę polityce rachunkowości, a wszystkie wykorzystywane w tym celu konta księgowe były ujęte w zatwierdzonym przez kierownika jednostki zakładowym planie kont.
Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści
Pozostałe 79% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.
Zaloguj się
