Niewypłacalność dłużnika – ochrona pokrzywdzonego wierzyciela

Uzyskanie tytułu wykonawczego przez wierzyciela kończy jedynie etap sądowego potwierdzenia przysługiwania roszczenia o zapłatę przeciwko dłużnikowi. Jednak z biznesowego punktu widzenia w ostatecznym rozrachunku istotne znaczenie ma wyłącznie zrealizowany odzysk, a ten zasadniczo dokonuje się w postępowaniu egzekucyjnym. Dla wierzyciela kierującego swoją sprawę do komornika statystyka skuteczności egzekucji nie jest bynajmniej optymistyczna. W zbiorze nader licznych egzekucji, które finalnie okazują się bezskuteczne, znajdują się też takie, których bezskuteczność została spowodowana czynnościami samego dłużnika. W obliczu takich krzywdzących wierzyciela działań nie pozostaje on jednak bez szans. Umiejętne skorzystanie z przysługujących wierzycielowi środków prawnych może całkowicie odmienić perspektywę zaspokojenia.

MC_73_37.jpg

Skarga pauliańska

W obszarze bilansowych i podatkowych regulacji prawnych za zjawisko w pewien sposób „naturalne” przyjęto, że nominalna wartość księgowa niekoniecznie musi być tożsama z realną wartością danego składnika majątku. Nie inaczej jest z wierzytelnościami (należnościami). W szczególności te stwierdzone w tytule wykonawczym wierzytelności mogą mieć wyłącznie wartość pustego zapisu, kiedy dłużnik okazuje się niewypłacalny lub dług jest nieściągalny. Co istotne – nawet wierzyciel z pozoru dobrze zabezpieczony wcześniej na majątku kontrahenta może zmierzyć się z widmem nieodzyskania należności. Zasadniczo aktualizacja należności według prawa bilansowego obejmuje wszelkiego rodzaju zdarzenia, wpływające na obniżoną perspektywę odzysku – zarówno te niezależne od działań dłużnika, jak i te przez niego wywołane. W miejscu, gdzie kończy się bilansowe odzwierciedlenie „utraty jakości” posiadanej wierzytelności, rozpoczyna się analiza przyczyn takiego stanu rzeczy, co jest już zadaniem dla zarządzających.

Z punktu widzenia prawa cywilnego nie jest obojętne, co doprowadziło dłużnika do stanu częściowej lub nawet całkowitej niewypłacalności (nieściągalności). Jeżeli bowiem dłużnik świadome przedsięwziął czynności prawne prowadzące do uzyskania korzyści przez osobę trzecią kosztem swojego majątku, powodując w efekcie udaremnienie zaspokojenia wierzyciela i jego pokrzywdzenie, wówczas Kodeks cywilny przewiduje dla niego instrument prawny zwalczania takich działań oraz ich skutków. Wskazany środek prawny zwykło się tradycyjnie określać skargą pauliańską. W bardziej precyzyjnym ujęciu – istotą wynikającego z niej roszczenia jest możliwość domagania się przez wierzyciela uznania czynności prawnej dłużnika za bezskuteczną w stosunku do niego.

Podkreślenia wymaga, że skargą objęte są jedynie czynności prawne dłużnika, a zatem już nie skutki zdarzeń prawnych od niego niezależnych, ani tym bardziej działania faktyczne dłużnika w odniesieniu do swojego majątku.

Wykorzystałeś swój limit bezpłatnych treści

Pozostałe 83% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników portalu. Zaloguj się, wybierz plan abonamentowy albo kup dostęp do artykułu/dokumentu.

Kilka wariantów prenumeraty Pokaż opcje
Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań Wybieram

Abonament już od 100 zł miesięcznie

Dwutygodniowy dostęp bez zobowiązań

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

WYBIERAM

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Pełen dostęp do wszystkich treści portalu
to koszt 100 zł miesięcznie
przy jednorazowej płatności za rok

Dwutygodniowy dostęp do wszystkich treści
portalu za 99 zł netto, które odliczymy od ceny
regularnej przy przedłużeniu abonamentu

WYBIERAM

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.